Komt er een fusie met Tielt-Winge?
Reactie van Lubbeek Leeft op de toelichting van Theo Francken op de GR van 30/08/2022 en op zijn reactie op FB naar aanleiding van ons blaadje.
Theo Francken (TF)
De afgelopen jaren zijn er heel wat gemeenten vrijwillig gefusioneerd.
Lubbeek Leeft (LL)
Heel wat ?
Op 1/1/2019 daalt het aantal gemeenten van 316 naar 308 gemeenten omdat er 15 gemeenten (4,7 %) beslissen te fusioneren tot 7 nieuwe gemeenten:
- Oudsbergen (23.000) vroeger Meeuwen-Gruitrode (13091) en Opglabbeek (10332)
- Pelt (32500) vroeger Overpelt (15478) en Neerpelt (17174)
- Puurs-Sint Amands (26306) vroeger Puurs (17448) en Sint Amands (8479)
- Aalter (29000) vroeger Aalter (20710) en Knesselare (8236)
- Deinze (44319) vroeger Deinze (33150) en Nevele (11150)
- Lievegem (26000) vroeger Zomergem (6700) en Lovendegem (11000) en Waarschoot (7500)
- Kruisem (15500) vroeger Kruishoutem (8000) en Zingem (7000)
Voor zover vandaag gekend, hebben de volgende gemeenten een akkoord om te fusioneren op 1/1/2025 :
- Bilzen (32000) en Hoeselt (9700)
- Tongeren (15500) en Borgloon (11000)
- Lochristi (22000) en Wachtebeke (6500)
- Lokeren (42700) en Moerbeke (6500)
- Antwerpen (529000) en Borsbeek (11000)
- Tessenderlo (18000) en Ham (11000)
Dus op 2 legislaturen zullen we van 316 naar 302 gemeenten evolueren. Het lijkt ons wat tendentieus om dit ‘heel wat’ te noemen.
TF
Ze krijgen in ruil een forse schuldafbouw die bekostigd wordt door de Vlaamse regering.
LL
Forse schuldafbouw :
- 200 euro per inwoner als de fusiegemeente tussen 20.000 en 24.999 inwoners telt
- 300 euro per inwoner als de fusiegemeente tussen 25.000 en 29.999 inwoners telt
- 400 euro per inwoner als de fusiegemeente tussen 30.000 en 34.999 inwoners telt
- 500 euro per inwoner als de fusiegemeente 35.000 inwoners of meer telt.
Bovendien komt die forse schuldafbouw ook van belastinggeld! In geval van een fusie met Tielt-Winge levert 25 800 inwoners aan € 300 per inwoner 4,5 Mio Euro op voor Lubbeek (inwoners op 01/01/2022).
We willen dit bedrag niet minimaliseren, maar heel ver zal je daar ook niet mee springen. Een groot gedeelte van dit bedrag zal opgesoupeerd worden aan de reorganisatiekosten van de fusie zelf
TF
Een verplichte fusie-operatie is er nog niet gekomen, maar lag zowel in 2014 als in 2019 op de Vlaamse regeringstafel bij de onderhandelingen over een nieuwe Vlaamse regering, maar het werd er twee keer op het laatste moment uit onderhandeld.
Noordelijke modelstaten als Denemarken en Nederland gingen ons hierin voor. Schaalvergroting met het oog op efficiëntiewinst en minder politieke mandaten. De keerzijde is het mogelijke verlies aan identiteit en nabijheid.
LL
Modelstaten… Nederland ?
Herindeling van gemeenten in Nederland is inderdaad al meerdere jaren aan de gang. Slim om daar eens te kijken wat dat dan effectief oplevert.
Het COELO onderzoekscentrum heeft specifiek onderzoek gedaan naar de meerwaarde van deze fusies in Nederland.
De resultaten geven duidelijk aan dat het beter is om hier niet over een ‘modelstaat’ te spreken…. Integendeel.
De fusies in Nederland (vergelijkbaar met deze in Vlaanderen) leveren geen positief resultaat op.
Studies naar gevolgen van fusies wijzen uit dat er geen voordelen zijn, niet financieel, niet naar dienstverlening. Waarom leert onze regering hier niet uit.
TF
Gezonde gemeente
Lubbeek is een kerngezonde groene gemeente met lage belastingen, een sterke financiële positie en weinig schulden. Zowel Open VLD, olv burgemeester Roger Wierinckx en erna Freddy Vranckx, als wij met ons N-VA/CD&V-bestuur, hebben zuinig bestuurd en zullen dat ook in de toekomst doen. Een mogelijke fusie-operatie is zeker geen noodzaak.
LL
Lubbeek is niet goedkoop qua taksen.
Lubbeek is rijk omdat haar bevolking gemiddeld gesproken een hoog inkomen heeft. Het hoogste van alle gemeenten in de regio.
Toch wordt er in Lubbeek een hogere belasting graad gevoerd dan gemiddeld in Vlaanderen (7,5 tgo 7,2 in Vlaanderen). Met de inkomsten (veel groter in Lubbeek dan in onze omringende gemeenten) wordt vandaag veel te weinig gedaan.
Vgl Lubbeek – Tielt-Winge
In Tielt-Winge (met 1% extra belasting) wordt 109 euro minder belasting geïnd per persoon.
In Tielt-Winge (met 38% meer opcentiemen) wordt 8 euro per inwoner minder belastingen opgehaald dan in Lubbeek.
Lubbeek heeft weinig schulden. Dat klopt. Maar de opmerking die wij het meest krijgen, is dat het godgeklaagd is dat Lubbeek (één van de rijkste gemeenten in Vlaanderen) zo ver achterop is ten opzichte van andere gemeenten als het gaat over infrastructuur en meer bepaald fietsinfrastructuur en gescheiden riolering.
Dankzij haar bevolkingsprofiel heeft Lubbeek veel meer mogelijkheden dan andere gemeenten, maar dit komt er helemaal niet uit.
Lubbeek staat op de laatste plaats als het gaat over de kwaliteit van fietspaden.
We zijn ook heel benieuwd hoeveel van het investeringsbudget in deze legislatuur gedekt is door subsidies van de provincie, van Vlaanderen, of van Europa.
TF
Vooruitzien
‘Gouverner c’est prévoir’ wist de Franse politicus Emile de Girardin al in de negentiende eeuw. Besturen is vooruitzien. Vanuit de overtuiging dat er in 2024 een verplichte fusieoperatie voor kleinere gemeenten aan zit te komen, is het onze taak als bestuurders om hierover goed na te denken.
LL
Kleinere gemeenten : Lubbeek is de grootste gemeente in de grote omgeving… moeilijk kleine gemeente te noemen
Een verplichte fusieoperatie : Enkel de N-VA is vragende partij om een verplichte fusieoperatie te voorzien vanaf 2025. Het zal dus ook de partij zijn van onze huidige burgemeester die zal bepalen hoe deze verplichting in de praktijk vorm krijgt. Het is ons daarom ook niet duidelijk waarom dit vandaag een beweegreden moet zijn. Onze burgemeester zit mee aan de tekentafel voor wat er gebeurt na 2024… Hij beslist mee wat er gebeurt met
- De verlenging van de schuldafbouw na 2024
- De mate waarin fusies verplicht zullen worden
- Het minimum aantal inwoners voor een gemeente om niet te moeten fusioneren
- Met welke andere gemeenten deze verplichte fusies moeten plaatsvinden
Zoals hij zelf zegt, zit hij dicht bij de bron… dus waarom daar nu zo’n overhaaste beslissing in nemen.
TF
Gesprekken
De afgelopen maanden heb ik met collega’s van de buurgemeenten een aantal gesprekken gevoerd over een mogelijke fusie. Met Tielt-Winge, maar ook andere. Niet met Leuven. Het is mijn overtuiging dat er geen draagvlak bestaat voor een fusie met Leuven. Lubbeek is een landelijke, groene Hagelandse gemeente en moet dat blijven. Een verplichte fusie met Leuven zou een opslorpoperatie betekenen, net zoals de fusie tussen Boortmeerbeek en Mechelen dat zou geweest zijn. Lubbeek mag geen voorstad worden. Elke mogelijke fusie moet onze landelijkheid versterken. Gelet op de hoge belastingen in Leuven, zou het ook slecht nieuws betekenen voor de portemonnee van onze inwoners.
LL
Op enkele enkelingen na zit niemand te wachten op een fusie met Leuven.
Maar ook Leuven is niet geïnteresseerd om te fusioneren met een gemeente die zich uitstrekt tot helemaal tegen Tienen.
Als er verplichte fusies komen, zal N-VA dat mee beslist hebben en zullen zij ook de hand hebben in welke gemeenten samen moeten werken, als N-VA Lubbeek dus niet samen wil met Leuven zal dat ook niet gebeuren en wie zit er dicht bij de bron om dat mee tegen te houden? Schermen met dat spookbeeld is onrust zaaien en inwoners onnodig bang maken.
TF
Lubbeeks belang
Om transparant te zijn, heb ik met alle Lubbeekse partijen (oppositie en meerderheid) in juni/juli een gesprek gevoerd om de situatie uit te leggen en mijn persoonlijke inschatting mee te geven.
LL
De burgemeester heeft het initiatief genomen om met Lubbeek Leeft te praten over een mogelijke fusie met Tielt-Winge. In dat gesprek, wat inderdaad heel positief is verlopen, heeft de burgemeester wel duidelijk andere accenten gelegd dan in zijn communicatie vandaag (naar aanleiding van onze acties)…
(1) Theo Francken heeft in het gesprek met Lubbeek Leeft letterlijk gezegd dat er verregaande gesprekken aan de gang zijn in verband met een vrijwillige fusie tussen Lubbeek en Tielt-Winge.
(2) Theo Francken heeft in het gesprek met Lubbeek Leeft vermeld dat er op een aantal moeilijke, maar belangrijke punten een akkoord is bereikt met Tielt-Winge. Het betreft onder andere de toekomstige belastingvoet en de toekomstige locatie van het administratief centrum. (3) Theo Francken heeft gezegd dat hij een principebeslissing wil nemen in de gemeenteraad van september of oktober en dat hij graag wil komen tot een unanieme beslissing (reden van zijn demarche naar ons als oppositiepartij).
Bovendien zijn we van LL niet de enigen die die uitspraken gehoord hebben. Ook Groen en Open VLD hebben ons bevestigd dat ook zij over de informatie beschikten.
TF
Lubbeek Leeft gebruikt deze informatie nu om een groot anti-fusie pamflet te verspreiden. Ze doen maar.
LL
Politieke spelletjes? NEEN, het is de taak van de oppositie om ervoor te zorgen dat inwoners op de hoogte gebracht worden van politieke beslissingen die voor hen een grote impact hebben voor dat die beslissingen genomen worden.
TF
Er is echter nog helemaal niets beslist. Het schepencollege heeft nog geen positie ingenomen. Indien we hierover een standpunt innemen zal dat uiteraard meegedeeld worden. Informatie en consultatie van de bevolking zullen er uiteraard zijn. In elke mogelijke fusie-operatie zullen we de financiële en andere belangen van Lubbeek verdedigen. De Lubbekenaar moet er beter van worden zonder enige belastingverhoging. De Vlamingen betalen al meer dan genoeg belastingen. De nabijheid van de dienstverlening moet gegarandeerd blijven én het landelijk en groene karakter behouden. Essentiële voorwaarden.
LL
Het doel van het bekendmaken van de informatie waarover we beschikken is
- Een snelle beslissing zonder enige informatie naar en bevraging van de inwoners tegen houden
- Ervoor zorgen dat er degelijk onderzoek gebeurd naar voor- en nadelen van een mogelijke fusie voor de inwoners vooraleer die beslissing genomen wordt
TF
Verplichte fusies
Feit is dat we met een vrijwillige fusie een forse schuldafbouw krijgen én we de regie zelf in handen houden. Met een verplichte fusie verliezen we beide. Die verplichting is momenteel nog geen feit, maar mijn politieke inschatting is dat die er aan zit te komen bij de vorming van de volgende Vlaamse regering. En ik zit natuurlijk redelijk dicht bij de bron.
LL
Zoals al aangehaald is N-VA de grote trekker om fusies op te leggen voor gemeenten kleiner dan x inwoners.
Wij hebben zelfs vernomen via contacten op dit niveau dat de N-VA in de Vlaamse Regering een wisselmeerderheid zou gevonden hebben om deze beslissing te forceren.
Dan vragen wij ons af waarom onze burgemeester bang is van een verplichte fusie. Hij zit inderdaad dicht bij de bron en zijn stempel is groot genoeg. Waarom dan nu een fusie doorduwen met Tielt-Winge?
Waarom geen fusie verplichten tussen de drie gemeenten die de rand rond Leuven vormen (Holsbeek – Lubbeek – Bierbeek) om zo een stevig blok te kunnen vormen waar Leuven wel degelijk rekening zou moeten mee houden.
Het lijkt ons onwaarschijnlijk dat Theo schrik heeft van twee CD&V burgemeesters.
TF
Of er een fusie komt is dus nog lang niet zeker. Het schepencollege zal een eendrachtige beslissing nemen en hierover waardig communiceren.
LL
Wil dat zeggen dat er toch geen bevraging van de inwoners komt?
LL
Momenteel is er sprake van mogelijk een verplichte fusie, mogelijk in 2030, dus nog voldoende tijd om de nodige stappen te zetten. Bovendien weet niemand of de voordelen van een vrijwillige fusie na 2024 doorlopen. Aangezien nog erg weinig gemeenten hiervan gebruik maakten is de kans zeker bestaande.
